Onze bijdrage aan een item van L1 Nieuws.

Korte en koude herfstdagen: dit kun je tegen een herfstdip doen
Maura Laarman
13 oktober, 08:27

In de herfst worden de dagen korter en kouder.
In de herfst worden de dagen korter en kouder.
Blaadjes vallen van de bomen, dagen worden korter en de temperatuur daalt. Niet iedereen kan van de mooie herfstkleuren genieten. Veel mensen zien tegen deze periode op of worden er zelfs somber van. Ze hebben last van een herfstdip. Wat kun je daar tegen doen?
“Uit onderzoek blijkt dat zo’n 1,2 miljoen mensen hier in meer of mindere mate last van hebben”, vertelt psycholoog Sylvia Faassen, van PsychoCare Venlo.

Tekort aan daglicht en zon
De belangrijkste reden voor zo’n herfstdip is een tekort aan dag- en zonlicht. Een theorie is dat de biologische klok hierdoor verstoord raakt, ons dag- en nachtritme. “Dat komt doordat de dagen korter worden, er minder zonlicht is en het licht minder fel is”, legt Faassen uit. Dit heeft invloed op de aanmaak van melatonine. “Als het vroeg donker wordt, maken we dat stofje eerder aan, om ons voor te bereiden op de nachtrust. Met als gevolg: je bent eerder moe.”
De temperatuur daalt bovendien, er valt meer neerslag en het waait harder. “Dat heeft effect op onze gemoedstoestand. Daarnaast maken we door de melatonine minder serotonine aan, dat is het gelukshormoon. Dat alles heeft invloed op onze gemoedstoestand, ons humeur. En door die disbalans in de hormoonhuishouding ben je ook minder energiek.” Daarmee heb je alle ingrediënten voor een herfstdip compleet.

Blijf niet op de bank zitten
Je kunt ervoor kiezen om somber op de bank af te wachten tot de lente weer begint. Maar juist door actie te ondernemen, leer je de zonnige kanten van de herfst te zien. De belangrijkste tip is dan ook: ga naar buiten. Wandel overdag, tussen de regenbuien door, een stukje. Een half uurtje per dag is al genoeg. “Dat zorgt ervoor dat het serotonine niveau op peil blijft en je stemming verbetert”, bevestigt ook Faassen.
Een wandeling helpt dus echt. Als bonus krijg je door het bewegen ook nog eens extra energie. Zo helpt dat wandelingetje op twee fronten.

Vitamine D aanvullen
Zonlicht is de belangrijkste bron van vitamine D. Deze vitamine is belangrijk voor je botten en spieren, maar stimuleert ook de aanmaak van serotonine, dat gelukshormoon. Als je vitamine D-voorraad op peil is, heb je minder kans op depressies. In de winter staat de zon in ons land echter te laag waardoor ons lichaam zelf geen vitamine D kan aanmaken. Daarom is het aan te raden om extra op je voeding te letten, raadt Faassen aan. In sommige voedingsmiddelen zit namelijk (extra) vitamine D. Dat is bijvoorbeeld het geval bij vette vis, zoals haring, zalm en makreel. Ook vlees en eieren bevatten vitamine D, maar wel iets minder. Daarnaast wordt er vaak aan halvarine, margarine en bak- en braadproducten vitamine D toegevoegd.
Het is ook mogelijk om extra vitamine D te nemen in de vorm van druppels, capsules of tabletten.

Maak zelf lichtpuntjes
Naast het opzoeken van daglicht, wandelen in de natuur en het aanvullen van de voorraad vitamine D kun je ook zelf in huis zorgen voor lichtpuntjes waardoor je je beter voelt. “Zorg voor een prettige warme en ontspannen sfeer in huis”, zegt Faassen. Maak het gezellig. Haal de herfst in huis met oranje kleurige decoratie, zet (geur)kaarsen aan en maak een groot glas herfstthee of warme chocolademelk voor jezelf.
Ook helpt het om het letterlijk wat warmer in huis te maken. Je voelt je daardoor een stuk comfortabeler en kunt je beter ontspannen. Met een warm dekentje op de bank naar jouw favoriete films of series kijken, is dus best een goed idee. “Verwen jezelf door eens een massage te boeken of naar de sauna te gaan.” Dat soort geluksmomentjes kunnen volgens Faassen het verschil maken.

Winterdepressie
Zo klinkt het net alsof die herfstdip altijd maar een onschuldig fenomeen is dat met wat kaarsjes en een wandeling te bestrijden is. Veel mensen voelen zich echt alleen maar somber door een gebrek aan dag- en zonlicht, maar dat geldt niet voor iedereen. Zo’n 450.000 mensen hebben echt last van een depressie. Dat noem je een seizoensgebonden depressie, of vaker: een winterdepressie.
Zij hebben elk jaar opnieuw, weken aan een stuk, depressieve gevoelens. Denk aan een leeg en pessimistisch gevoel, moeite met concentreren en onthouden, slaapproblemen, toename van eetlust of soms zelfs gedachten aan zelfmoord. Klop in dit soort gevallen bij iemand aan voor hulp. Begin bij iemand die je kent en die je vertrouwt. Het is goed om met iemand over depressieve gevoelens te praten. Vrienden of familieleden willen je ongetwijfeld helpen. Vaker dan je denkt. Maar je kunt ook altijd bij de huisarts terecht. Die kan je eventueel doorverwijzen naar een psycholoog of therapeut.

Lichttherapie kan goed helpen. “Met lichttherapie beïnvloed je de biologische klok op een positieve manier, door je ogen bloot te stellen aan een speciale lamp die een hoge lichtintensiteit heeft”, vertelt psycholoog Sylvia Faassen. “Ook is uit studies gebleken dat coaching of cognitieve gedragstherapie zeer effectief kan zijn. Er wordt dan gekeken naar je eigen manier van denken, voelen en handelen en de invloed die je zelf kan uitoefenen op je gevoelens.”
Mindfulness en ademhalingsoefeningen zijn er ook erg heilzaam. “Je kunt op deze manier je stress niveau omlaag brengen en je zenuwstelsel tot rust brengen. Je ademhaling brengt je in het hier en nu. Het zorgt ervoor dat je minder in je hoofd zit en meer verbonden raakt met je lichaam, je gevoelens en je emoties.” Een therapeut kan je daarbij op de goede weg helpen.
En ook bij een winterdepressie geldt: ga naar buiten. Daglicht en zon verrichten wonderen.